گاو (نام علمی: Bos taurus) گونهای پستاندار سُمدار، نشخوارکننده و تهیشاخ از راسته زُوجسمان، خانواده گاوسانان و سرده گاوها (Bos) است.
سردهٔ گاوها شامل گاو و نزدیکترین بستگان آن مانند گیال، غژگاو، بنتنگ و گاو کامبوجی است.
گاو برای گوشت، تولید شیر و استفاده از پوست برای تولید چرم توسط انسان پرورش داده میشود. یکی دیگر از محصولات تولید شده از این حیوان، کود حیوانی است.
نزدیک به ۱۰۵۰۰ سال پیش حدود ۸۰ راس گاو برای نخستین بار در آناتولی مرکزی، شام و غرب ایران اهلی شدند.
طبق تخمینی در سال ۲۰۱۱ نزدیک به ۱٫۴ میلیارد رأس گاو در جهان وجود دارد.
طبقهبندی
Bos taurus نامی است که به طور سنتی برای اشاره به گاو تارین یا گاو اهلی اروپایی مورد استفاده قرار میگیرد. این گاو به همراه گاو کوهاندار (Bos indicus) حاصل اهلی کردن نوعی گاو وحشی منقرضشده به نام نیاگاو یا اروخص (Bos primigenius) هستند. در طبقهبندیهای قدیمی این سه گاو به عنوان گونههای جدا از هم در نظر گرفته میشوند اما در طبقهبندیهای اخیر زیرگونههای یک گونه شمرده میشوند.
ساختار بدنی
در آروارهٔ فوقانی گاو دندانهای پیشین و نیش وجود ندارند و فقط دندانهای آسیاب وجود دارند و برعکس دندانهای پیشین و نیش در فک تحتانی موجودند. دندانهای نیش گاوها همانند دندان پیشین شده و بهطور کلی بهشکل یک ردیف منظم هشت تایی در جلوی فک قرار دارد. در هر دست و پای گاو یک زوج سم وجود دارد.
پستانداری علفخوار است و معدهاش مانند دیگر نشخوارکنندگان چهار قسمتی است و شامل شکمبه (سیرابی)، نگاری، هزارلا و شیردان میباشد.
تولید مثل:
گاو حیوانی است بدون تغییرات فصلی تولید مثلی، یعنی در کل سال قادر به انجام زاد و ولد است. طول حاملگی این حیوان نه ماه بوده و غالباً تکقلوزا است، اگر چه دوقلوزایی و چندقلوزایی نیز گاه دیده میشود. احتمال دوقلوزایی در گاو یک تا دو درصد است.
گوساله ماده پس از رسیدن به سن بلوغ جنسی که از ده ماهگی به بعد است بهطور میانگین هر ۲۱ روز یکبار فحل میآید و آماده پذیرش دام نر میشود.
یک گاو در حالت طبیعی میتواند ۲۰ تا ۲۵ سال عمر کند. اولین تلقیح مصنوعی در این گاوها بعد از یک سالگی اتفاق میافتد. دوران حاملگی ۹ ماه طول میکشد و گاو شیرده در حدود دو سالگی اولین فرزند خود را به دنیا میآورد.